Gebelik Diyabeti

Ülkemizde oldukça yaygın görülen şeker hastalığı (diyabet), hamilelik döneminde, önceden şeker hastası olmayan bir kadında da gelişebiliyor. Teşhis edilerek önlem alınmazsa gerek anne gerek bebek sağlığı açısından çok ciddi sonuçlar doğurabiliyor.

Gebelik şekeri (gestasyonel diyabet) gebelik öncesinde bilinen bir şeker hastalığı olmayan bireylerde gebelik döneminde ortaya çıkar. Yapılan testler sonucunda özellikle gebeliğin 20. haftasından sonra tanı alır. Gebeliğin bitmesiyle birlikte kaybolan bir şeker metabolizması bozukluğudur. Gebeliğin ikinci döneminde 24 – 28. haftalar arasında uygulanan 75 gramlık şeker yükleme testiyle tanı konulur.

Gelişmiş ülkelerin çoğunda ve ülkemizde, gebelik şekeri bu test ile tespit ediliyor. Tanı koyulduktan sonra gerekli önlemler alınarak anne ve bebeğin sağlıklı olarak süreci tamamlaması sağlanıyor. Bugüne kadar yapılan bilimsel çalışmalar ve Dünya Sağlık Örgütü-DSÖ (WHO) da bu uygulamayı destekliyor.

Gebelik şekerinin teşhis edilmesi neden önemli?

Gebelik şekeri erken ve uzun dönemde hem anne hem de bebek için ciddi problemler oluşturabilir. Bunlar arasında erken doğum, makrozomi dediğimiz bebeğin, olması gereken büyüklüğün çok daha üstünde olması, sarılık, bebekte şeker ve kalsiyum eksikliği, doğum esnasında zor doğum ve omuz takılması, ileri dönemde hem annede hem de bebekte şeker hastalığı çıkması gibi durumlar sayılabilir

Gebelik şekeri nedir?

Gebelik öncesinde bilinen bir şeker hastalığı olmayan, gebelik sırasında ortaya çıkan ve testler sonucunda özellikle 20nci haftadan sonra tanı alan, gebeliğin bitişiyle beraber ortadan kaybolan bir şeker metabolizması bozukluğudur.

Nasıl teşhis edilir?

Gebeliğin ikinci döneminde 24-28nci haftalar arasında uygulanan 75 gramlık şeker yükleme testiyle tanı konulmaktadır.

Hamilelikte şeker testi ile ilgili bilimsel çalışmalar, (yayınlar vs); neler söylüyor?

Bugüne kadar yapılan çalışmalar doğrultusunda gebelik şekeri tanı testlerinin uygulanması, tanı konulması ve yönetimi anne ile bebek açısından oluşabilecek riskli durumları önceden görmek ve gerekli önlemleri alabilmek açısından çok önemlidir.

Hastanelerde birkaç defa bu testin yapıldığı iddia ediliyor, normal uygulama ne yöndedir?

Daha önceleri 50 gramlık yükleme testi ve daha sonra bu testte riskli sonuçları olan gebelere 100 gram yükleme testi uygulaması vardı. Yapılan son çalışmalar neticesinde bu iki aşamalı tanı yöntemi terk edildi. Açık bir şekilde daha kolay uygulanabilen ve daha net sonuçlar veren, sadece bir sefer uygulanan 75 gramlık şeker yükleme testi uygulamasına geçildi. Artık her gebeye gebeliğin ikinci döneminde 24-28. Haftalar arasında standart olarak 75 gram şeker yükleme testi uygulanmaktadır ve bu test ile beraber gebelik şekeri çok daha kolay tanı alarak kısa ve uzun dönem risklerine karşı hazırlıklı olunmasını sağlamıştır.

Bu test sırasında alınan şekerin gebeye ve bebeğe etkisi nasıldır?

Bazı gebelerde şeker içeriğinden dolayı bulantı ve nadiren de kusma yapabilmektedir ; ancak artık oluşturulan yeni şekerli solüsyonlarda bu etkilerin ciddi olarak azaldığını açık bir şekilde görebiliyoruz. Bebek açısından ise hiç bir zararı yoktur. Test sırasında verilen şekerin yediğimiz günlük zengin tatlı menüsünden daha fazla şeker içermemektedir.

Fark edilmeyen gebelik şekeri ne gibi sonuçlar doğurabilir?

Erken ve uzun dönemde hem anne hem de bebek için ciddi problemler oluşturabilir. Bunlar arasında erken doğum, makrozomi dediğimiz bebeğin olması gereken büyüklüğün çok daha üstünde olması durumu, sarılık, bebekte şeker ve kalsiyum eksikliği, doğum esnasında zor doğum ve omuz takılması , ileri dönemde hem annede hem de bebekte şeker hastalığı çıkması gibi durumlar sayılabilir.

Gebelik şekeri teşhisi koyulursa hastaya ne yönde bir tedavi uygulanıyor?

Uygun diyet ve egzersizden oluşan bir tedavi planlanıyor. Eğer şeker kontrol altına alınamıyorsa insülinle veya şeker hapıyla düzenlediğimiz medikal tedaviye geçiliyor. Böylece vücuttaki şekerin hücrelerde kullanımına yardımcı olunarak, daha sağlıklı bir denge ve sonucunda gebe ve anne karnındaki bebek için sağlıklı ortam uluşturabilmektedir. Ek olarak vücutta yüksek değerdeki şekerin gebe bedeninde ve anne karnındaki bebeğe söz konusu kötü ve zararlı etkilerin önüne geçilebilmektedir. Bunun sonucunda gebelik esnasında ve doğumdan hemen sonra yenidoğan bebekte oluşabilecek sorunların önüne geçilebilmektedir. Bunlara ek olarak gebenin ve doğan bebeğin ileri yaşlarda ortaya çıkması söz konusu uzak dönem metabolizma ve şeker hastalığının önüne geçilebilmektedir.

Gebelik şekeri gebeliğin bitmesiyle ortadan kalkıyor mu?

Gebelik bittikten sonra gebelik şekeri ortadan kalkmaktadır ancak lohusalık döneminde mutlaka kilo kontrolüne özen gösterilmeli, diyet ve egzersiz programına devam edilmeli ve gebelik sonrası 6. Haftada mutlaka açlık kan şekerlerine baktırılmalıdırlar.

Test sırasında verilen şeker miktarı yaklaşık 100 gram çikolataya eşdeğer

Kullanılan 50 – 75 gram şeker ½ – ¾ çay bardağı şekere denk gelir, bu da piyasadaki bir çok tatlı ürünün veya evde yapılan tatlıların içinde mevcuttur. 100 gram çikolatanın içinde 45 – 50 gram arası şeker bulunur. Evde 1.5 – 2 su bardağı şeker ile yapılan tariflerden de bu miktarda şekeri gün içinde rahatça alabilirsiniz. Tariflerde kullanılan unu da sayarsak, bu gıdalardan alınan şeker oranı daha da artar. Bir de şeker testi sonucu tokluk reaksiyonlarına bakıldığı için yükleme sonucu değerlendirmesi çok önemlidir. Çünkü gebelik diyabeti riske atılabilecek bir konu değildir.

İçerik (Alt Başlıklar)